No dejes que te pesquen. ¡Cuidado con el smishing!
Online erosketa segurua
Cyberzaintzatik Interneten erosketa seguruak egiten lagundu nahi dizugu, zure datuak babestuz eta erosketa-esperientzia fidagarria bermatuz. Horretarako, atal hau sortu dugu, non gida praktikoak eta hainbat material aurkituko dituzun. Horien bidez, gune seguruaknola identifikatu, Interneteko iruzurrak nola ezagutu eta zure informazioa babesteko zibersegurtasun-neurriak nola aplikatu erakutsiko dizugu.
Ikasi erosketa seguru baten seinaleak identifikatzen egiten duzun ibilaldi bakoitzean: aurretik, bitartean eta ondoren.
1. Erosketa bat egin aurretik
Lehenik eta behin, zuhurtasunez aritu behar gara onegiak iruditzen zaizkigun eskaintzekin. Erosketa egingo dugun orria fidagarria eta ezaguna dela ziurtatzea garrantzitsua da. Horretarako, lehenik nabigazio-barrako https erreferentzia egiaztatu daiteke, beste kontsumitzaile batzuen balorazioak ere aztertu ditzakegu, haien kontaktu-informazioa, etab. Gainera, ez genuke orri horretara emailetan edo promozioetan iritsi zaizkigun esteken bidez iritsi behar, orri ofizialen oso antzekoak diren orri faltsuetara desbideratu gaitzakete. Horregatik, joan nahi dugun webgunearen helbidea idatzi behar dugu beti gure nabigatzailean
2. Erosketa egiten den bitartean
Erosketa egingo duzun lekua segurua eta fidagarria dela egiaztatu ondoren, erosketa egiteko egin beharreko lehenengo gauza edozein wifi publikotik deskonektatzea da. Hobe da mugikorrean daturik gabe geratzea, bankuko datuak lapurtzea baino. Gainera, txartel birtual bat erabiltzea gomendatzen dizugu, autetifikazio bikoitzaren segurtasunarekin. Azkenik, edozein unetan aplikatu badaiteke ere, gogoratu, zure bankuko gakoak beste inorekin inoiz ez partekatu.
3. Erosketa ondoren
Erosketa egin ondoren, kontua aldian behin berrikustea eta baimendu gabeko kargurik ez dagoela egiaztatzea garrantzitsua da. Azkenik, entrega helbidea berrestea premiaz eskatzen dizuten garraio-enpresen mezu elektroniko edo SMSekin kontuz ibili; phishing saiakera ez dela egiaztatu, eta zalantzarik izanez gero, baieztatu zuzenean zure dendarekin.
Erlazionatutako bideoak
-
Smishing -
Cybergabonak Smishing 2 Gabonetako zure oparien zain bazaude, erne SMSkin. Argui ibili eta burua erabili.
-
Cybergabonak Smishing 1 Smishing ez da Gabonetako jertse zatarraren asken joera. Argi ibili eta burua erabili.
-
-
-
Infografiak
-
Black Friday eguneko mehatxuak pisuz pisu Black Friday egunetik astebetera, erosketa-saski asko daude prest, baina? erosketa seguru baterako beharrezko guztia ere bai? Mehatxuak ez dira klik egitean hasten, eta ez dira erosketa prozesatu ondoren amaitzen. Aurretik, bitartean eta ondoren adi egotea garrantzitsua da. Black Friday lasaia difrutatu ezazu aholku hauekin, eta iruzurren baten biktima izan bazara, incidencias@cyberzaintza.eus helbidean jakinarazi iezaguzu.
-
Phishing arriskua TLD berrien atzean: .zip domeinuak Goi-mailako domeinu berriak daude, TLD edo, bestela esanda, URLen amaieran agertzen diren atzizkiak. Hauek, erabiltzailea nortasun-ordezpen batekin eta beste online iruzur mota batzuekin nahastu dezakete. Phishing itxurako zibereraso berri horiek saihesteko, web helbide legitimoen eta ?@? txertatuta duten web helbide maltzurren artean bereiztea garrantzitsua da.
-
Zibereraso ohikoenak Black Friday eta Ciber Monday egunetan Hemen da Black Friday, eskaintzarik erakargarrienak eta, beraz, erosteko gogoa piztarazten dizkigun eguna. Bihar, abenduak 25, Black Friday ospatzen da, eta astelehenean, hilak 28, Cyber Monday. Ostiral beltz famatuak Gabonetako erosketa-denboraldiari hasiera hematen dio eta hainbat dendek, dagoeneko, merkealdiak jarri dizkiote euren produktu zein zerbitzuei. Hori gutxi balitz, hiru egun geroago Cyber Monday ospatzen da. Kasu hauetan, hacker eta pirata informatikoen erasorik ohikoena iruzurra iz
-
Zibersegurtasun gida praktikoa erosketak egiteko Zibergaizkileek baliatu egiten dituzte Single Day, Black Friday, Cyber Monday, Eguberrietako kanpaina eta halako data bereziak, eta phishing posta masiboak bidali eta gune faltsuekin lotzen dituzte, dendak imitatuz, datu pertsonalak lortzeko helburuarekin.
-
Zer da bi pausutako egiaztatzea? Inork zure pasahitza lapurtzea zuk uste baino errazagoa da. Zure segurtasunerako, aktibatu bi pausutako egiaztatzea eta babestu zure posta-kontuak, sare sozialak eta interneten erabiltzen dituzun beste zerbitzu batzuk.
-
Onlineko erosketa seguruak Gero eta gehiago dira online erosketak egiten dituzten pertsonak. Sustoak saihesteko, funtsezko 5 puntu hartu behar ditugu kontuan, egiten dugun erosketa segurua izan dadin.
Zer egin online egindako iruzur baten biktima izan bazara?
Neurri guztiak hartu arren, online iruzur edo maula egoera batean bazaude, funtsezkoa da azkar jokatzea.Ertzaintzara berehala joatea da gomendioa, dagokion salaketa aurkeztera.
Halaber, garrantzitsua da zure bankuari jakinaraztea baimendu gabeko transakzioak blokeatzeko eta zure gailuen segurtasuna indartzeko, pasahitzak aldatuz eta ahultasunak berrikusiz.